ALCUNE LEGATURE DEI LIBRI QUATTROCENTESCHI DELLA BIBLIOTECA CIVICA “A. HORTIS” DI TRIESTE. UNO STUDIO IN SCIENZE DEL LIBRO

Lo studio di seguito proposto riguarda l’analisi e la descrizione analitica delle legature dei manoscritti del XV secolo e degli incunaboli conservati all’interno della ‘Sezione incunabuli’ della Biblioteca Civica ‘Attilio Hortis’ di Trieste e della Collezione Rossettiana confluita nelle raccolte della stessa biblioteca nel 1842 per lascito testamentario dell’illuminato nobile triestino di origini fiumane, Domenico Rossetti de’ Scander che, dopo aver riunito una pregevole raccolta di manoscritti e codici antichi, copie delle opere di Francesco Petrarca ed Enea Silvio Piccolomini, la donò alla Biblioteca.Na temelju oporuke grofa Domenica Rossettija de Scandera, tr{}anska Gradska biblioteka “Alberto Hortis” naslijedila je 1842. – godina smrti tr{}anskog plemi}a – kompletnu zbirku njegovih knjiga koju je godinama prikupljao s kulturnom stra{}u i bibliofilskom kompetencijom da bi do{ao u posjed kopija djela Petrarce i Enee Silvija Piccolominija. Kao {to je obrazlo‘eno u ovom doprinosu, napori Rossettija da pribavi {to ve}i broj djela ovih dvaju autora prevazilazila su njegove bibliofilske interese predstavljaju}i za njega civilnu i moralnu obavezu, tako da je nakon smrti prikupljeno ostavio na kori{tenje ~itavom gra|anstvu. Ukupno 2124 djela Petrarce i Piccolominija bila su pohranjena u knji‘nici 1842., dok se danas Biblioteka Hortis, zahvaljuju}i pa‘nji mnogih direktora tijekom godina i brojnim akvizicijama, mo‘e pohvaliti vrijednom zbirkom rukopisa, inkunabula i modernih djela u potpunosti posve}enih pjesniku iz Arezza i papi humanisti. Sve se ~uva unutar zasebnog izlo‘benog prostora, odnosno u Muzeju Petrarchesco Piccolomineo u okviru Biblioteke Hortis. To je postalo mjesto u koje zalaze i obi~ni turisti i me|unarodni u~enjaci da bi mogli konzultirati vrijedna djela i napredovati u svojim istra‘ivanjima. Primjer takvog istra‘ivanja o ovim knjigama – i o drugima koje pripadaju “Sekciji inkunabula” knji‘nice – je i ovo djelo koje se odnosi poglavito na uveze rukopisa iz XV. stolje}a i na inkunabule. Kao {to je obja{njeno, pa‘nja je bila usmjerena na analiti~ko promatranje vanjskog i unutarnjeg uveza, odnosno na estetski i strukturni aspekt. Cilj ovog katalo{kog djela je bio taj da se {to detaljnije opi{e svaki element uveza, nude}i {to vi{e korisnih podataka koji }e identificirati put knjige kroz vrijeme i prostor, njene vlasnike te po mogu}nosti ime autora uveza – i to bez direktnog dodira s primjerkom